Vì sao người không chuyên cũng nên biết đọc bản vẽ?
Bạn đang chuẩn bị xây nhà, cải tạo văn phòng hay giám sát một công trình do mình đầu tư? Dù bạn không phải kiến trúc sư hay kỹ sư xây dựng, nhưng việc hiểu bản vẽ là chìa khóa để bạn nắm bắt được toàn bộ ý tưởng thiết kế và kiểm soát chất lượng thi công.
Rất nhiều khách hàng từng than phiền: “Tôi không hiểu bản vẽ nên bị nhà thầu làm khác ý mà không biết”, hoặc “Tôi cứ tưởng mặt bằng như vậy, ai ngờ thực tế lại khác xa”.

👉 Vậy nên, HD CONS sẽ chia sẻ cho bạn một hướng dẫn cực dễ hiểu, giúp người không chuyên vẫn có thể đọc bản vẽ xây dựng một cách tự tin và chính xác.
1. Bản vẽ xây dựng là gì?
Bản vẽ xây dựng là tài liệu kỹ thuật thể hiện chi tiết ý tưởng thiết kế của công trình. Đây là cơ sở để thi công đúng với thiết kế, giúp bạn – chủ đầu tư – dễ dàng hình dung, kiểm tra và theo dõi tiến độ thực hiện.
Một bộ bản vẽ hoàn chỉnh thường bao gồm:
- Bản vẽ kiến trúc
- Bản vẽ kết cấu
- Bản vẽ điện – nước
- Bản vẽ nội thất (nếu có)
👉 Với người không chuyên, chỉ cần tập trung vào bản vẽ kiến trúc là đủ để hiểu được không gian sống và làm việc của mình.
2. Các loại bản vẽ kiến trúc cơ bản bạn cần nắm
a. Bản vẽ mặt bằng (Plan)
Đây là loại bản vẽ nhìn từ trên xuống. Nó thể hiện bố trí các phòng, vị trí tường, cửa, cầu thang, nội thất cơ bản… Mỗi tầng có một bản vẽ mặt bằng riêng.
Ví dụ:
- Mặt bằng tầng trệt thể hiện khu vực sảnh, phòng khách, bếp…
- Mặt bằng tầng lầu thể hiện phòng ngủ, phòng làm việc, WC…
Người không chuyên nên đọc bản vẽ mặt bằng để hiểu:
- Không gian sử dụng có hợp lý không?
- Có đủ phòng theo nhu cầu không?
- Vị trí cửa, cửa sổ có lấy sáng tốt không?
b. Bản vẽ mặt đứng (Elevation)
Là bản vẽ nhìn từ bên ngoài vào công trình, giúp bạn hình dung hình dáng mặt tiền, kiểu mái, cửa sổ, lan can…
Bạn nên đọc bản vẽ mặt đứng để:
- Xem kiến trúc tổng thể có đẹp không?
- Có đúng phong cách mình mong muốn không (hiện đại, cổ điển, tối giản…)?
c. Bản vẽ mặt cắt (Section)
Đây là bản vẽ “cắt dọc” công trình để nhìn vào bên trong từ phía bên hông. Nó thể hiện chiều cao tầng, độ dày sàn, trần, cầu thang…
Đọc bản vẽ mặt cắt giúp bạn biết:
- Chiều cao các tầng có thoáng không?
- Cầu thang có đủ độ dốc, an toàn không?
- Phần mái hoặc tầng lửng được thiết kế ra sao?
3. Cách nhận biết các ký hiệu cơ bản trong bản vẽ
Bản vẽ kiến trúc dùng nhiều ký hiệu để thể hiện nhanh và gọn. Đây là điều khiến người không chuyên dễ… “choáng”, nhưng thật ra rất đơn giản:
| Ký hiệu | Ý nghĩa |
|---|---|
| Đường liền đậm | Tường chịu lực, tường xây |
| Đường nét đứt | Phần khuất, trần hoặc mái |
| Cửa đi ký hiệu chữ D (Door) | VD: D1, D2… là các loại cửa khác nhau |
| Cửa sổ ký hiệu chữ W (Window) | VD: W1, W2… tương ứng loại cửa sổ |
| Ký hiệu thang | Biểu thị hướng lên/xuống của bậc thang |
| Mũi tên chỉ hướng Bắc | Giúp xác định hướng công trình theo phong thủy |
👉 Gợi ý: Hãy hỏi kiến trúc sư cung cấp bảng chú giải ký hiệu trong bản vẽ để bạn tiện tra cứu.
4. Hiểu về tỉ lệ bản vẽ
Tỉ lệ bản vẽ cho biết bản vẽ đã được thu nhỏ bao nhiêu lần so với kích thước thật. Ví dụ:
- Tỉ lệ 1:100 nghĩa là 1cm trên bản vẽ tương ứng với 1m ngoài thực tế.
- Tỉ lệ 1:50 nghĩa là bản vẽ chi tiết hơn, 1cm ứng với 0.5m.
Bạn chỉ cần hiểu nguyên tắc: Tỉ lệ càng nhỏ thì bản vẽ càng chi tiết.
5. Cách đọc bản vẽ đúng trình tự cho người không chuyên
Đừng đọc “tùm lum” khiến bạn rối thêm! Hãy làm theo thứ tự sau:
🔹 Bước 1: Đọc bản vẽ mặt bằng tầng trệt → tầng lầu → mái
🔹 Bước 2: Đọc bản vẽ mặt đứng để hình dung tổng thể ngoại thất
🔹 Bước 3: Đọc mặt cắt để xem chiều cao các tầng và bố trí không gian
🔹 Bước 4: Đọc các ghi chú & bảng thống kê vật liệu nếu có
💡 Gợi ý: Yêu cầu KTS cung cấp bản vẽ phối cảnh 3D giúp bạn dễ hình dung hơn nữa.
6. Các mẹo giúp người không chuyên dễ đọc và hiểu bản vẽ hơn
✅ Yêu cầu bản vẽ có màu sắc rõ ràng: Giúp bạn dễ phân biệt tường – cửa – vật dụng.
✅ In bản vẽ khổ A3 hoặc lớn hơn: Tránh tình trạng chữ quá nhỏ.
✅ Nhờ kỹ sư giải thích bằng ví dụ đời thường: Thay vì dùng thuật ngữ chuyên ngành, bạn hãy hỏi: “Chỗ này có giống như hành lang khách sạn không?” hoặc “Cầu thang này cao bằng mấy bậc nhà phố bình thường?”.
✅ Dùng mô hình 3D hoặc bản dựng video walkthrough: Một số đơn vị như HD CONS hỗ trợ bản dựng 3D chuyển động để bạn “đi dạo” qua từng phòng.

7. Sai lầm phổ biến khi đọc bản vẽ và cách tránh
❌ Chỉ xem hình ảnh phối cảnh mà bỏ qua bản vẽ kỹ thuật
➡️ Giải pháp: Hãy xem song song cả 2 để đảm bảo “hình đẹp” và “thực tế khả thi”.
❌ Không hỏi kỹ khi không hiểu ký hiệu
➡️ Giải pháp: Không ngại hỏi kiến trúc sư – bạn đang đầu tư cho tài sản của mình!
❌ Không kiểm tra kỹ số đo và bố cục
➡️ Giải pháp: So sánh các kích thước phòng với nhà bạn đang ở để hình dung dễ hơn.
8. HD CONS hỗ trợ bạn đọc bản vẽ như thế nào?
Chúng tôi hiểu rõ khách hàng không phải ai cũng có nền tảng xây dựng, nên HD CONS luôn:
- Tư vấn và giải thích bản vẽ chi tiết theo cách dễ hiểu nhất
- Cung cấp bản dựng 3D và video mô phỏng không gian
- Cập nhật phương án điều chỉnh nếu bạn chưa hài lòng
📞 Bạn chỉ cần nói mong muốn, HD CONS sẽ chuyển hóa thành bản vẽ rõ ràng, dễ hiểu, dễ giám sát và dễ thi công.
Biết đọc bản vẽ – biết kiểm soát ngôi nhà của chính mình
Dù bạn không làm nghề xây dựng, nhưng hiểu bản vẽ là một kỹ năng cực kỳ quan trọng để tránh rủi ro khi xây dựng, sửa chữa, cải tạo không gian sống hoặc làm việc.
Đừng ngại học hỏi. Với sự hỗ trợ của đội ngũ chuyên nghiệp như HD CONS, việc đọc bản vẽ sẽ trở nên đơn giản và dễ dàng như… đọc bản đồ du lịch!
📞 Liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí:
- Hotline: 0986 80 00 99
- Facebook: https://www.facebook.com/hdcons68
- Email: info@hdcons.com.vn
- Trụ sở: 68 Hoàng Văn Thụ, P. Thủ Dầu Một, TP. Hồ Chí Minh.







